Konu: Dünyadaki Tek Madalyalı Şehir

<B><SPAN style="COLOR: #990000; FONT-FAMILY: Arial">KURTULUŞ SAVAŞI'NDA MARAŞ

G&#220;N&#220;N TAR?H? (20 Ocak 1920)


Maraş'ta şanl? direniş

Maraş'ta işgalci Frans?z kuvvetlerine karş?, bütün halktan destek gören şiddetli bir direniş mücadelesi başlad?.
Maraş sancağ?nda (kaza ile vilayet aras?), mücadele meşâlesi daha evvel de yak?lm?şt?. Ancak, halk? büsbütün çileden ç?kartan ve topyek&#251;n bir mücadelenin fitilin ateşlemeye sebep olan yeni bir gelişme yaşand?.
Bölgedeki işgal kuvvetleri komutan?, bir gün önce Maraş Mutasarr?f?na (sancak yöneticisi) bir tebliğ göndererek, bundan böyle Maraş'ta guvarnör olarak bir Frans?z binbaş?n?n görev alacağ?n? ve şehrin birinci derecedeki sorumlusunun da o komutan olacağ?n? bildirir.
Bu tebliği duyan halk, birden galeyana gelir. Frans?z boyunduruğu alt?nda yaşamak istemeyen Maraşl?lar, "Ya ölüm, ya istiklâl" diyerek dillere destan olacak bir mücadeleye girişir.
Maraş'?n hemen her taraf?nda şiddetli çarp?şmalar yaşan?r. Eli silâh tutan hemen her vatandaş işgalcilere karş? koymay?, bir vatan ve namus borcu sayar.
Bu şanl? direniş karş?s?nda daha fazla dayanamayan ve günden güne geri çekilmeye başlayan Frans?zlar, nihayet 12 Şubat 1920'de işgale son vererek Maraş'? bütünüyle terk eder.
* * *
Maraş'?n işgali yaklaş?k bir sene devam eder.
Şehri, 22 Şubat 1919'da önce ?ngilizler işgal eder. Ancak, ?ngiliz kuvvetleri içinde sömürge ülkelerden getirtilen Müslüman askerler de bulunduğundan dolay?, bölge halk?na fazla bask? yap?lamaz, dolay?s?yla işgalde muvaffak olunamaz.
?ngilizler, bölgedeki kuvvetlerini Musul'a doğru kayd?rmay? tercih eder.
30 Ekim 1919'da ise, bu kez Frans?z birlikleri gelerek Maraş’? işgal eder. Civar köy ve şehirlerdeki Ermeni çetecilerden de kuvvet alan ve müşterek hareket eden Frans?zlar, Müslüman ahaliye karş? zalimâne bask?lar uygulamaya girişir.
Bu durum, halk?n hamiyet duygusunu kamç?lar. Sütçü ?mam (1878–1922) isimli kahraman, 31 Ekim günü düşmana ilk kurşunu s?karak, büyük bir cesaretlilik örneği sergiler.
Bir Cuma günü, kale bucundaki ayy?ld?zl? bayrağ?n indirilerek yerine işgal bayrağ?n?n dikilmesi hadisesi karş?s?nda, imam efendi taraf?ndan Cuma namaz?n?n k?l?namayacağ?n?n aç?klanmas?yla galeyana gelen halk, camiden ç?kt?ğ? gibi doğruca kaleye hücum eder. ?şgal bayrağ?n? indirip, yerine tekrar ayy?ld?zl? Türk bayrağ?n? diker. Böylelikle, hiçbir şekilde bast?r?lamayan çetin bir direniş hareketi başlat?lm?ş oldu.

20.01.2007

E-Posta: latif@yeniasya.com.tr

M. Latif SAL?HOĞLU