Adâvet ve tarafgirlikle ihtilâfa düşmemek lâz?md?rEğer denilse,
"Hadîste,
Ümmetimin ihtilâf? rahmettir. (Keşfül-Hafâ,1:66-68)
denilmiş.
?htilâf ise tarafgirliği iktizâ ediyor.
Hem, tarafgirlik maraz?, mazlum avâm?, zâlim havass?n şerrinden kurtar?yor. Çünkü, bir kasaban?n ve bir köyün havass? ittifak etseler, mazlum avâm? ezerler. Tarafgirlik olsa, mazlum bir tarafa ilticâ eder, kendisini kurtar?r.
"Hem tesâdüm-ü etkârdan ve tehâlüf-ü ukûlden hakîkat tamam?yla tezâhür eder."
Elcevap:
Birinci suâle deriz ki:
Hadîsteki ihtilâf ise, müsbet ihtilâft?r. Yani, herbiri kendi mesleğinin tâmir ve revâc?na sa'y eder.
Başkas?n?n tahrip ve iptâline değil, belki tekmil ve ?slâh?na çal?ş?r. Ammâ menfi ihtilâf ise-ki, garazkârâne, adâvetkârâne, birbirinin tahribine çal?şmakt?r-hadîsin nazar?nda merduttur.
Çünkü, birbiriyle boğuşanlar, müsbet hareket edemezler.
?kinci suâle deriz ki:
Tarafgirlik, eğer Hak nâm?na olsa, hakl?lara melce olabilir. Fakat, şimdiki gibi garazkârâne, nefis hesâb?na olan tarafgirlik, haks?zlara melcedir ki, onlara nokta-i istinad teşkil eder.
Çünkü, garazkârâne tarafgirlik eden bir adama şeytan gelse, onun fikrine yard?m edip taraftarl?k gösterse, o adam, o şeytana rahmet okuyacak. Eğer mukâbil tarafa melek gibi bir adam gelse, ona -hâşâ- lânet okuyacak derecede bir haks?zl?k gösterecek.
Üçüncü suâle deriz ki:
Hak nâm?na, hakîkat hesâb?na olan tesâdümü efkâr ise, maksatta ve esasta ittifak ile beraber, vesâilde ihtilâf eder.
Hakîkatin her köşesini izhâr edip, hakka ve hakîkate hizmet eder.
Fakat, tarafgirâne ve garazkârâne firavunlaşm?ş nefs-i emmâre hesâb?na hodfüruşluk, şöhretperverâne bir tarzdaki tesâdüm-ü efkârdan bârika-i hakîkat değil, belki fitne ateşleri ç?k?yor.
Çünkü, maksatta ittifak lâz?m gelirken, öylelerin efkâr?n?n küre-i arzda dahi nokta-i telâkîsi bulunmaz.
Hak nâm?na olmad?ğ? için, nihayetsiz müfritâne gider. Kábik-? iltiyâm olmayan inşikaklara sebebiyet verir. Hâl-? âlem buna şahittir.
Hizmet Rehberi 286