Yeryüzünde İnsanlardan Önce Kimler Vardı?

[Ebu Hasan]

Kur’an-? Kerim’de geçen baz? ifadelerden yeryüzünde insanlardan evvel insanlar gibi mükellef bir k?s?m varl?klar?n da yaşad?ğ? anlaş?lmaktad?r. Ancak bunlar?n nas?l varl?klar olduğu hakk?nda kesin bir şey söylemek mümkün değildir. Bu hususta Bediüzzaman şunlar? söylemektedir:

“Ben yeryüzünde kendime bir halife yaratacağ?m”(Bakara, 2/30) ayetindeki “Halife” tabiri, dünyan?n, insanlar?n hayat?na elverişli şartlara sahip olmazdan evvel yeryüzünde idrakli (düşünen) bir mahlukun bulunmuş olduğuna ve o mahlukun hayat?na o zamandaki yerin evvelki vaziyetleri muvaf?k ve müsait bulunduğuna işarettir. “Halife” tabirinin bu manaya delaleti, hikmet gereğidir. Amma meşhur olan manaya göre, o idrak sahibi mahluk, cinlerin bir nevi (çeşidi) imiş; yapt?klar? fesattan dolay? insanlar ile değiştirilmişlerdir.(1)

Hadisçilerin ve tefsircilerin görüşlerini toplayan Abdullah Aydemir, “Tefsirde ?srailiyat” isimli eserinde bu konuda ortaya at?lm?ş görüşlere delil teşkil eden , “Hani Rabbin meleklere: ‘Muhakkak ben yeryüzünde bir halife yaratacağ?m’ demişti. Melekler de: ‘Biz seni hamdinle tesbih ve tenzih edip dururken –orada bozgunculuk edecek, kanlar dökecek- kimse mi yaratacaks?n?’ demişlerdi. Allah (da): ‘Sizin bilemeyeceğinizi herhalde ben bilirim’ demişti.” ayetinin tefsiri münasebetiyle, tefsircilerin pek çok şeye temas ettiklerini, bunlardan birinin de arz?n (yeryüzü) Adem’den önceki sakinlerine ait bilgiler olduğunu söyler.

Abdullah ?bn Ömer (r.a.): “Cân oğullar? diye an?lan cinler, Adem (a.s)’in yarat?lmas?ndan iki bin y?l evvel yeryüzünde idiler. Yeryüzünü fitne ve fesada vermek suretiyle bozduklar? ve kanlar döküp cinayetler işledikleri için, Allah onlara karş? meleklerden müteşekkil bir ordu gönderdi. Melekler taraf?ndan iyice h?rpalanan bu fesatç?lar denizlerdeki adalara s?ğ?nmak suretiyle canlar?n? kurtarabildiler. Bunun üzerine Cenab-? Hak meleklere: “Muhakkak ben yeryüzünde bir halife yaratacağ?m….” dedi.

?bn-i Abbas şöyle diyor: ?nsan çamurdan yarat?ld?. Yeryüzünde ilk önce cinler yaşarlard?. Onlar arzda kanlar ak?tt?lar, birbirlerini öldürdüler. Allah onlara ?blisin komutas?nda meleklerden askerler gönderdi. ?blis ile onun komutas? alt?nda bulunanlar, öteki cinlerle savaşarak, onlar? denizlerdeki adalara ve dağlar?n etraf?na sürdüler. Bu zaferi kazand?ktan sonra ?blisin kalbinde gurur doğdu ve: “Ben, kimsenin yapmad?ğ? bir iş yapt?m” diye övündü. Allah onun kalbinde doğan bu gururu bildi. ?blisin yan?ndaki melekler bunu bilmiyorlard?. Cenab-? Hak, ?blisin yan?nda bulunanlara: “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağ?m” dedi. Buna karş?l?k olarak melekler: “Sen, bizim kendilerini tenkile memur edildiğimiz cinlerin yapt?ğ? gibi orada fesat ç?karacak ve kanlar dökecek biri mi yaratacaks?n?” dediler.(2)

(1) ?şaratü’l-?`caz, s. 201.
(2) Taberi,Tefsir,I,195-214;Tarih,I/1,107-112;

AR?F ARSLAN-Sorularla ?slamiyet

Lanetli iblis, senin gururunun faturas? Ademoğluna patlad? ...

Adem babam?z? cennetten att?rd?n.

Hakk?m?z? helal etmiyoruz sana.

Ebu Cehillerle Ebu Bekirler nas?l ayr?lacakt? o zaman? El Hayru fi mahterahullah. Hay?r Allah'?n seçtiğindedir.