Konu: İsm-i Azam

Allah-u Teâlâ’n?n, bildiğimiz üzere, bir değil; birçok ismi vard?r. Bunlardan 99’una Esmaü’l Hüsna, yani “en güzel isimler” denir. Ama isimler 99 ile s?n?rl? da değildirler. Birçok kaynakta 1001 isim diye zikredilirler.
Bu isimlerin içinde öyle bir isim vard?r ki, buna ?sm-i Azam denir. Allah Teâlâ’n?n en büyük ve en önemli ismidir ?sm-i Azam. Peygamber Efendimiz bir hadislerinde; Kim ki ?sm-i Azam ile duâ ederse, Allah ona icabet eder, onunla istenirse verir” buyuruyor. (Tirmizi, Ebu Davut)
?sm-i Azam hangi isimdir peki? Bu konuda bir kesinlik yoktur. Diğer isimler içerisinde saklanm?şt?r. Hz Ali ve ?mam-? Azam’a göre Adl ismidir. Tasavvuf yolunda giden, kalp ehilleri ise Vedud ismini ?sm-i Azam görmüşler, ona tutunmuşlard?r.
Bediüzzaman’a göre; gerçek ?sm-i Azam bilinemez belki; ama herkes kabiliyeti nispetince bir isme tutunup onu kendine ?sm- i Azam yap?p onunla yükselebilir. Tutunduğu isim, kendisinin ?sm-i Azam? olur.

Âlimlerce ?sm-i Âzam:

Birçok âlimce, ?sm-i Âzam olarak görülen isim, “Adl” ismidir. Adl, kelime mânâs?yla doğru olmak, adaletle hükmetmek, eşitlemek vb. mânâlara gelir. Allah Teâlâ’n?n ismi olarak kullan?ld?ğ?nda ise çok âdil, asla zulmetmeyen, hakkaniyetiyle hükmeden, haktan başkas?n? söylemeyen ve yapmayan anlam?na gelir.

Kâinattaki tezahürü:

Bilindiği üzere, kâinat Esmaü’l Hüsna üzerine kurulmuştur. Her bir esman?n kâinatta tezahürü bulunmaktad?r. Adl isminin kâinata yans?y?ş? da birçok değişik şekillerdedir.
Birincisi; her şeye hassas ölçülerle vücut verilmesi, her şeyin yerli yerine konulmas?d?r. Meselâ bir insan?n gözü koluna, diğerininki ayağ?na konulmam?şt?r. Herkes ayn? vücutta yarat?lm?şt?r. Kavaklar sonsuza kadar uzamaz ya da böceklerin belli bir aşamadan sonra büyüme ve gelişmeleri durur.
?kincisi, bir şey yarat?lm?ş ise, ona lâz?m olan her şey de yan?nda yarat?lm?şt?r. Örnek olarak bir çiçek yarat?lm?ş ise, ona lâz?m olan havas?, suyu, güneşi toprağ? da yan?nda yarat?lm?şt?r.
Elbette insan vücudunda da Adl isminin tecellisi bulunmaktad?r. Kan?n Adl isminin tecellisi olarak dengeleyici fonksiyonu vard?r (Köprü dergisi, say? 92). Canl? bedenindeki ?s? dengesi, dengeli beslenme kan sayesinde gerçekleşir. Kan mükemmel bir ?s? dağ?t?m sistemidir. Kan olmasayd?, ?s?y? bedenin her yan?na ayn? oranda dağ?tman?n ve d?ş ortamla uyum sağlaman?n imkân? olmazd?.
Şu yukar?da sayd?klar?m?z, Adl isminin tecellilerinden çok cüz’î bir bölüm muhakkak. Derin nazar ile bak?ld?ğ?nda, kim bilir nice örnekler ç?kar karş?m?za…

Adl tecellisi bir isim:
Bunlar? böylece belirttikten sonra, Adl isminin tecellisi hangi isim ç?kar karş?m?za diye düşününce akla hemen Hz. Ömer gelir. Zira Hz. Ömer adaletin kap?s? olarak bilinen bir sahabîdir. “Benim ashab?m y?ld?zlar gibidir, hangisine tutunursan?z kurtulursunuz” buyurur Peygamber Efendimiz. Bu yüzdendir ki sahabilerin hayat?n? iyi bilmeli ve hayatlar?m?za tatbik etmeliyiz. Özellikle de adaletin çok fazla göz önünde bulundurulmad?ğ? günümüzde, Hz. Ömer gibi düşünüp onun gibi yaşamaya çok ihtiyac?m?z var.

Filiz Genç
11/10/2006

Çok teşekkürler. Azam derecede önemli bir konuydu..

"İsm-i Âzam herkes için bir olmaz; belki ayrı ayrı oluyor.

Meselâ, İmam-ı Ali Radıyallahu Anhın hakkında Ferd, Hayy, Kayyûm, Hakem, Adl, Kuddûs, altı isimdir.

Ve İmam-ı Âzamın İsm-i Âzamı Hakem, Adl, iki isimdir.

Ve Gavs-ı Âzamın İsm-i Âzamı yâ Hayydır.

Ve İmam-ı Rabbânînin İsm-i Âzamı Kayyûm, ve hâkezâ, pek çok zatlar daha başka isimleri İsm-i Âzam görmüşlerdir." 30. lema

Demek kişinin kendi fıtratına göre hangi esmaya mazhariyet fazla ise O isim O'nun için İsm-i Azam oluyor. Ancak, gerçekde bir tane İsm-i Azam vardır. Onu da artık kişi mazhar olmasa da keşfedebilir..