O kocaman Cehennem, Arz'ın karnında nasıl yerleşir?

[fanidünya...]

S- Mezkûr hadîse göre; Cehennem Arz'ın merkezindedir. Halbuki Arz, Cehennem'e nisbeten bir yumurta kadardır. O kocaman Cehennem, Arz'ın karnında nasıl yerleşir?

Mezkûr: Bahsedilmiş.
Arz: Yeryüzü.
Nisbeten: Kıyasla, oranla.

C- Evet âlem-i mülk yani âlem-i şehadet, yani bu görmekte olduğumuz âleme göre, Cehennem Arz'ın içindedir diye, Cehennem'i küçük gösteriyoruz. Amma âlem-i âhirete nazaran, Cehennem öyle azamet peyda eder ki, binlerce Arzları içine alır, doymaz. Bu âlem-i şehadet, bir perde gibi onun tevessüüne mani olmuştur. Binaenaleyh Arz'ın içindeki Cehennem'den maksad, Cehennem'in kalbi ve Cehennem'in çekirdeğidir. Ve keza Cehennem'in Arz'ın altında bulunması, Arz'ın karnında veya Arz ile muttasıl, yapışık olmasını istilzam etmez. Zira şems, kamer, yıldız, Arz gibi küreler, hep şecere-i hilkatin meyveleridir. Malûmdur ki, meyvenin altı, bütün dalların aralarına şümulü vardır. Binaenaleyh Allah'ın mülkü pek geniştir. Şecere-i hilkatin dalları da, her tarafa uzanıp gitmiştir; Cehennem nereye giderse yeri vardır. Ve keza bir hadîse göre Cehennem matvîdir, yani bükülmüştür, yani tam açık değildir. Demek Cehennem'in bir yumurta gibi Arz'ın merkezinde mevcud ve bilâhere tezahür edeceği mümkinattandır.

Âlem-i şehadet: Beş duyu organımızla açılabildiğimiz dünya.
Âlem-i âhiret: Ahiret âlemi, öbür dünya.
Azamet: Büyüklük.
Peyda: Ortaya çıkma, olma, belirme.
Tevessüü: Genişlemesi, yayılması.
Binaenaleyh: Bundan dolayı.
Keza: Böylece, bunun gibi.
Muttasıl: Bitişik, yapışık, aralıksız.
İstilzam: Gerektirme, gerekli olma.
Zira: Çünkü.
Şems: Güneş.
Kamer: Ay.
Şecere-i hilkat: Yaratılış ağacı.
Şümul: Kapsama, kaplama, içine alma.
Bilâhere: Sonra, daha sonra, sonunda, sonradan.
Tezahür: Görünme, belirme, ortaya çıkma.
Mümkinat: Mümkün olanlar, olabilir olanlar.

İşarat-ül İ'caz

[*AHMET*]

Nev'-i beşerin en büyük mes'elesi Cehennem'den kurtulmaktır. Şuâlar

[*ERCAN*]

Nasıl küfür, cehenneme duhûlüne sebeptir; öyle de cehennemin vücuduna ve icadına dahi sebeptir. Sözler

[Ararad]

şems,
kamer,
yıldız,
Arz
gibi küreler, hep şecere-i hilkatin meyveleridir.

Yaratılış ağacının meyvaları.
FesübhanAllah...

[ercanahmet]

Kâfir, cehennemi inkâr ile nihayetsiz izzet ve gayret ve celal sahibi ve gayet büyük ve nihayetsiz kadîr bir zatı tekzip ve isnad-ı acz ediyor, yalancılıkla ve acz ile ittiham ediyor, izzetine şiddetle dokunuyor, gayretine dehşetli dokunduruyor, celaline âsiyane ilişiyor. Elbette farz-ı muhal olarak, cehennemin hiçbir sebeb-i vücudu bulunmazsa da şu derece tekzip ve isnad-ı aczi tazammun eden küfür için bir cehennem halk edilecek, o kâfir içine atılacaktır. Sözler