Konu: Uyku Adabı

Yatmadan önce ateşi söndürmek lazımdır. Günümüzde ise; ocağın, sobanın, şofbenin, kombinin, vs. nin açık olup olmadığına bakmak gerektir. Şayet kombi gibi cihazlar tam emniyetli değilse, en iyisi yatarken kapatılmalıdır.

Hz. Salim (r.a.) Peygamber Efendimizin (s.a.v.) şöyle buyurduğunu nakletmiştir: "Evinizde uyuyacağınız zaman ateşi kapatın ve söndürün." (Ramûz, c. 2/467-4)

Bilhassa kömür, odun sobaları yakanlar bu hususa dikkat etmelidirler.

Yatmadan önce namaz abdesti gibi abdest almak lazımdır. Berâ bin Azib'den (r.a.) rivayet edildiğine göre Resûlullah (a.s.m.) şöyle buyuruyor: "Yatacağın zaman önce namaz abdesti gibi abdest al, sonra sağ tarafına uzanıp yat. Daha sonra da şöyle dua et: 'Allah'ım Sana teslim oldum. İşimi de Sana havale ettim. Seni sevdiğim ve Senden korktuğum için Sana dayandım. Ancak Sana sığınırım. Kurtuluşum da Sendendir. İndirdiğin Kitaba ve gönderdiğin Peygambere imân ettim.' "Eğer bu şekilde hareket edip o gece ölürsen, Müslüman olarak ölmüş olursun. Öyle ise son sözlerin bunlar olsun." (Müslim, Zikir: 56)

Yatmadan önce okunacak pek çok dua vardır. Bunlardan kolaya gelen okunmalıdır. Meselâ, Peygamber Efendimiz; "Allah'ım! Kullarını dirilttiğin günde, beni azabından koru!" diye dua ederdi. (Günlük Hayat, c.2/158)

Yine Peygamber Efendimiz yatmadan önce; Fatiha ile birlikte bir sure okumayı (Ramûz, c. 1/26-1),
"La İlahe İllallah, Vahdehû La Şerike Leh, Lehü'l mülkü ve Lehü'l Hamdü ve hüve Âlâ Külli Şey'in Kadîr"
"La havle velâ kuvvete illâ Billah" demeyi,
33 defa "Sübhanallah",
33 defa "Elhamdülillah",
34 defa "Allahu Ekber" demeyi (toplam 100 ediyor),
Kâfirûn sûresini okumayı... tavsiye etmişlerdir.

Hz. Huzeyfe (r.a.) Peygamber Efendimizin (s.a.v.) yatmadan önce nasıl dua ettiğini, uyanınca da ne dediğini şöyle rivayet etmektedir:

"Peygamber Efendimiz uyumak için yataklarına girdiklerinde şu duayı okurlar idi: 'Allahümme bi'smike emûtü ve ahyâ' (Yâ Rabbi senin isminle uyur ve uyanırım) uyandıkları zaman da: 'Elhamdülillâhi'llezî ahyanâ ba'de emâtenâ ve ileyhi'n-nüşûr' (Bizi uyuduktan sonra uyandıran ve kendisine döneceğimiz Allah Teâlâ'yâ hamd olsun) diye dua ederdi." (Şemâl-i Şerif/281)

Uyuduktan bir müddet sonra teheccüd namazına kalkmak sünnettir. Bu sâlih kişilerin âdetidir. Bu namaz kabirde nur olacaktır. Uykudan uyanınca eli üç kere yıkamadan elleri bir kabın içerisine sokmamalıdır. (Ramûz, c. 1/30-2)

Yatarken yüzü koyun yatılmamalıdır. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bu yatış şeklini yasaklamıştır. Peygamber Efendimiz, mescidde bu şekilde yatan birisini uyandırmış ve "Bu şekilde yatmak Allah'ın sevmediği bir yatış şeklidir" buyurmuştur. (Ebû Dâvud, Edeb:95)

Rüya görülünce ne yapmalı?

Rüya uykunun bir parçasıdır. Hemen her insan pek çok rüya görür. Peki rüya görülünce ne yapmak lazımdır. Bu hususta Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur:

"İçinizden herhangi biriniz sevdiği bir rüya gördüğü zaman sevdiğinden başkasına anlatmasın! Sevmediği bir rüya gördüğünde ise, sol tararına üç defa tükürsün; kovulmuş şeytandan ve onun şerrinden Allah'a sığınsın! O rüyayı kimseye açıklamasın. Çünkü o durumda, söz konusu rüya kendisine zarar veremez." (Günlük Hayat, c.2/245)

Uyku âdabında temel kaideler

Cenâb-ı Hak uykuyu, vücudun dinlenmesi için ihsan etmiştir. Uyku büyük bir nimettir. Uykunun kıymetinin ne olduğunu uykusuzluk hastalığına yakalananlara sormak lazımdır.

Uyumak için en uygun vakit olan geceyi iyi değerlendirmek lazımdır. Mümkün mertebe erken yatıp erken kalkmalıdır.

Yatmadan önce abdest alıp dua etmeli, uyanınca da Allah'a hamd etmeli ve dua etmelidir.

Yatarken sağ tarafa dönüp yatmalı, sağ eli sağ yanak üzerine koymalıdır. (Daha sonra dönülse de bu sünnet yerine gelmiş olur.)

Yüzü koyun yatmamalıdır.

Kötü rüya görüldüğünde sol tarafa üç defa tükürdükten sonra şeytanın şerrinden Allah'a sığınmak ye bu rüyayı kimseye söylememelidir.

Teheccüd namazına kalkmaya çalışmalı ve bunu alışkanlık haline getirmelidir.

Sabah namazını kazaya bırakmamak için akşamleyin erken yatılmalıdır.

Sabah namazından sonra mümkün mertebe bir daha yatmamalı, işe koyulmalıdır.

Uyku üç nevidir (çeşittir):

"B?R?NC?S?: Gayrûledir ki, fecirden sonra, tâ vakt-i kerahet bitinceye kadard?r. (Yâni güneşin doğuşundan, yaklaş?k 45 dakika geçinceye kadarki zamand?r). Bu uyku, r?zk?n noksaniyetine ve bereketsizliğine hadisçe sebebiyet verdiği için, hilaf-? sünnettir. [Sünnete ayk?r?d?r.> Çünkü r?z?k için sa'y etmenin [çal?şman?n> mukaddemat?n? ihzar etmenin [başlang?c?n?, haz?rl?ğ?n? yapman?n? en münasip zaman?, serinlik vaktidir. Bu vakit geçtikten sonra bir rehavet ar?z olur. O günkü sa'ye ve dolay?s?yla da r?zka zarar verdiği gibi, bereketsizliğe de sebebiyet verdiği, çok tecrübelerle sabit olmuştur.

"?K?NC?S?: Feylûledir ki, ikindi namaz?ndan sonra, mağribe (akşama) kadard?r. Bu uyku ömrün noksaniyetine, yâni, uykudan gelen sersemlik cihetiyle, o günkü ömrü nevmâlûd, yar? uyku, k?sac?k bir şekil ald?ğ?ndan, maddi bir noksaniyet gösterdiği gibi, manevî cihetiyle de, o gün hayatinin maddî ve manevî neticesi ekseriya ikindiden sonra tezahür ettiğinden, o vakti uyku ile geçirmek, o neticeyi görmemek hükmüne geçtiğinden, güya o günü yaşamam?ş gibi oluyor.

"ÜÇÜNCÜSÜ: Kaylûledir ki, bu uyku Sünnet-i Seniyyedir. Duhâ vaktinden, öğleden biraz sonraya kadard?r. Bu uyku, gece k?yam?na sebebiyet verdiği için sünnet olmakla beraber, Ceziretü'l Arabda, vaktü'z-zuhr denilen şiddet-i hararet zaman?nda bir tatil-i eşgal, âdet-i kavmiye ve muhitiye olduğundan, o Sünnet-i Seniyyeyi daha ziyade kuvvetlendirmiştir. Bu uyku hem ömrü, hem r?zk? tezyide medard?r. Çünkü yar?m saat kaylüle, iki saat gece uykusuna muâdil gelir. Demek, ömrüne her gün bir buçuk saat ilâve ediyor. R?z?k için çal?şmak müddetine, yine bir buçuk saat ölümün kardeşi olan uykunun elinden kurtar?p yaşat?yor ve çal?şmak zaman?na ilâve ediyor." (Lem'alar /269)

Demek ki; güneşin doğuşundan, yaklaş?k 45 dakika geçinceye kadar geçen zamanda uyumak iyi değildir. Aslolan erken yat?p erken kalkmakt?r. Sabah namaz?n? k?ld?ktan sonra uyumamak, Kur'ân, hadis tefsir, ilmihal okuduktan sonra işbaş? yapmak laz?md?r.

Peygamber Efendimiz şöyle buyurmuştur: "Sabah?n erken saatlerinde bereket ve basan vard?r."

Son zamanlarda gittikçe artan bereketsizliğin ve başar?s?zl?ğ?n hikmeti bu hadis-i şerifin ?ş?ğ?nda aran?p bulunmal?d?r. Maalesef televizyon, "erken uyuman?n düşman?" olarak insan?n karş?s?na dikilmiştir. Bu şedit düşman? alt edip, mümkün mertebe erken yat?p, teheccüd namaz?na kalkmak, daha sonra güneş doğmadan önce sabah namaz?na dinç olarak uyanmak ve ondan sonra yatmay?p çal?şmaya başlamak laz?md?r. Zinde, dinç, çal?şkan oluşlar?na hepimizin şahit olduğu dedelerimiz ve ninelerimiz böyle yaparlard?. Bu güzel âdet yok olunca, sağl?k da, bereket de, huzur da yok oldu.

?kindi ile akşam aras?nda yatmamak laz?md?r. Herkes bu vakitte yatman?n zarar?n? bizzat tecrübe ederek görmüştür. O vakit yat?p da kalkan kimse sersem gibi olur, bir türlü kendisini toparlayamaz.

Öğle namaz?n? k?ld?ktan sonra bir müddet yatmak ise çok faydal?d?r.

Sorularla?slamiyet.com

Allah sizden raz? olsun...

Fehim Nickli Üyeden Alıntı

Allah sizden razı olsun...

Amin , teşekkürler

Maşallah , Allah ihyas?n? nasip etsin , inşallah