Konu: Anne...!

Kur’an onlara itaati
emrediyor

Ana-babaya iyilik nafile ibadetten üstündür
Farz ibadetler, biz kullar için Allah’?n takdir etmiş olduğu görevlerdir. Farz ibadetlerin d?ş?nda Allah’a kalben ve fiilen yak?n olabilmek için yapt?ğ?m?z ibadetlere de “nafile” ibadetler diyoruz. Meselâ; farz namazlar?n? k?lan bir insan?n sünnet olan namazlar? k?lmas? (şükür, evvabin, hacet, kuşluk vb.) onun için nafile bir ibadettir. Nafile ibadetler, kulun dinî hayat?ndaki çok önemli boşluklar? doldurur. Onu Allah’a yak?nlaşt?r?p, peygamber ahlak?yla ahlâkland?r?r. Peki anne-babaya yap?lacak bir hizmet, ya da onlar?n emirlerine uygun hareket etmek nas?l nafile ibadetlerden üstün oluyor?
Hişam ibn Hassan, Hasan Basri Hazretleri’ne soruyor: “Kur’an öğreniyorum; fakat, eve geç gitmek zorunda kal?yorum. Yats?ya kadar annem beni evde bekliyor. Bu yapt?ğ?m davran?ş doğru mudur?”
Hasan Basri Hazretleri, “Yats? vaktinde annenin yan?nda bulunup onu sevindirmen, bana nafile olarak yapt?ğ?n hacc?n sevab?ndan daha sevimli geliyor.” demiştir.
Malik bin Enes Hazretleri de bir kimsenin anne-babas? izin vermedikçe nafile olarak hacca gitmesinin doğru olmayacağ?n? belirtmiştir. ?mam-? Gazali bu konuda şöyle demektedir: “Haram veya helal olup olmad?ğ? konusunda şüphe bulunan şeylerde anne-babaya itaat farz iken, Allah’?n yasaklam?ş olduğu haramlarda itaat farz değildir. Hatta anne-baba senin yaln?z değil de onlarla birlikte yemek yemeni isteseler, onlar?n bu isteğini yerine getirmen gerekir. Ayn? şekilde mubah veya nafile ibadet amaçl? bir seyahate ç?karken onlar?n izinlerini muhakkak almal?s?n. Üzerine farz olan hacc? bile eğer anne ve baban istemiyorlarsa geciktirmen gerekir. ?lim öğrenme maksad?yla gurbete ç?kmadan önce de onlar?n izinlerini alman gerekir.” (Gazali, ?hyaü Ulumü’d-din, 2/218)

Ana-babaya hürmetsizlik münaf?kl?k alametidir
“Demek ki ey münaf?klar! Siz işbaş?na geçecek olursan?z, ülkede fesat ç?karacak, nizam? bozacak, akrabal?k bağlar?n? parçalayacaks?n?z! (Allah’a verdiği söze bile sad?k kalmayan kimsenin, böylesi haklar? gözetmesi de beklenemez). ?şte bunlar, Allah’?n lanet edip kulaklar?n? sağ?rlaşt?rd?ğ?, gözlerini kör ettiği kimselerdir.” (Muhammed, 47/22-23)
Ayette işaret edildiği gibi münaf?klar?n belirgin özelliklerinden biri, işbaş?na geçip idareyi ele ald?klar?nda ?slah edici, yap?c?, üretici ve verimli olmalar? değil, aksine y?k?c? ve bozguncu olmalar?d?r. Onlar milleti idare etme f?rsat?n? yakalad?klar?nda adalet ayaklar alt?na al?n?r, zulüm her yerde sesini olabildiğince yükseltir ve mazlumlar?n âh u efgan? da seman?n kap?lar?n? zorlar. Münaf?klar?n bu özelliğinin yan?nda bir diğer özellikleri de akraba ile ilişkilerini kesmek, onlar?n hâl ve hat?rlar?n? sormamak, ihtiyaçlar?n? karş?lamak için onlara yard?m etmemektir. Onlar akrabalar aras?nda tats?zl?k ç?kar?p, birbirleriyle çekişip dururlar. Akrabay? aray?p sormamak, ziyaret edip gönüllerini almamak ve onlar? kendi hâllerine terk etmek müminlerin değil münaf?klar?n özelliğidir. Buradan akrabalar? ile ilişkilerini kesen her kişinin münaf?k olduğu gibi bir hüküm de ç?kar?lmamal?d?r. Sadece üzerinde böyle bir s?fat taş?yor denebilir. Çünkü kimin mümin, kimin kafir ve kimin münaf?k olduğunu Allah’tan başka hiç kimse bilemez.

رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيراً

el-isra /24