Konu: Mazlumder'in Sivil Anayasa İçin İnsan Hak ve Hürriyetlerine Dair Tavsiyeleri

Selamün Aleyküm
MAZLUMDER, birkaç gün önce, hazırlanmakta olan Sivil Anayasa için, insan hak ve hürriyetlerine dair tavsiye niteliğinde maddeler yayımladı. Hükümet'in arkasında çok büyük bir sivil destek oluştu, inşallah bundan en iyi şekilde yararlanırlar...

Sizlere MAZLUMDER'in hazırlamış olduğu dosyayı, olduğu gibi kopyalıyorum.

SİVİL ANAYASAYA

İNSAN HAKLARI VE ÖZGÜRLÜKLER AÇISINDAN

ÖNERİLER

MAZLUMDER olarak; “sivil anayasa” çalışmalarını destekliyor ve yeni anayasanın insan hak ve özgürlüklerini güvence altına alan bir “toplum sözleşmesi” niteliğini taşımasınıdiliyoruz. Kurulduğu günden bu yana, insan hak ve özgürlüklerinin korunması ve tahkim edilmesi için çalışmayı gaye edinen bir sivil toplum kuruluşu olarak, yeni ve sivil bir anayasaya ilişkin aşağıdaki önerileri kamuoyuyla paylaşmayı bir sorumluluk addediyoruz:

1- TARAFSIZ DEVLET, İDEOLOJİSİZ ANAYASA
Sivil anayasanın en önemli vasıflarından biri, devlet organlarını “yansız” bir pozisyonda konumlandırması olmalıdır.
1.1- Devlet, belli bir görüş doğrultusunda toplumu değiştirip dönüştüren bir cihaz değil, aksine bütün dünya görüşleri, ideolojiler, değerler ve inançlar karşısında eşit mesafede duran “tarafsız bir hakem” olmalıdır.
1.2- Bu itibarla yeni anayasada, Kemalizm ile bu ideolojiyi besleyen “Atatürk milliyetçiliği” ve “Atatürk ilke ve inkılâpları” gibi kavramlara yer verilmemeli; sivil ve demokratik anayasa, devletin siyasal tarafsızlığına gölge düşürecek hiçbir ideolojiyi bünyesinde barındırmamalıdır.

2- ÇOĞULCULUK VE ÖZGÜRLÜK
Mevcut anayasa toplumu homojenleştirmeyi hedefleyen ve bu sebeple de militer ve otoriter bir içeriğe sahiptir. Yeni anayasa , bu nitelikden arındırılmalıdır.
2.1- İnsanların farklılıklarını yaşama ve farklılıklarıyla var olma hakkını baskı altında tutan anayasa yerine; farklı etnik, dinel, dilsel, kültürel ve diğer farklılıkları reddetmeyen, tüm farklı kimliklere var olma hakkı tanıyan hükümler anayasada yer almalıdır.

2.2- Toplumsal istikrarı ve barışı zedeleyen tek tipleştirici zihniyet behemehal terk edilmeli ve yeni anayasa, toplumun çoğulcu yapısını tanıyan ve farklı kimliklerin hak ve özgürlüklerini güvence altına alan özgürlükçü bir ruhla kaleme alınmalıdır.

2.3- Anayasada özgürlük asıl, sınırlama istisna olmalı; özgürlükleri keyfi ve ideolojik gerekçelerle sınırlayan birtakım yasaklara yer verilmemelidir. Anayasadaki temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasında, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi başta olmak üzere uluslararası insan hakları belgelerinde yer alan standartlar esas alınmalıdır. Siyasi ve ideolojik nedenler ve/veya “bize özgü şartlar” ileri sürülerek meydana getirilecek gayri-hukuki sınırlandırmalara tevessül edilmemelidir.
3- DİN VE VİCDAN ÖZGÜRLÜĞÜ VE LAİKLİK
3.1- Bireylerin bir dine inanma veya inanmama özgürlüğü korunmalıdır. Din ve vicdan özgürlüğünü oluşturan temel unsurlar olan kişilerin inandıkları dini ister tek başlarına, ister başkalarıyla birlikte yaşama dinlerini öğrenme, öğretme ve yayma hakları anayasal güvenceye bağlanmalı, hiç kimse inancından, inancını uygulamaktan dolayı resmi mercilerce mağdur edilmemelidir.
3.2- Devletin dini kontrol etme aracı haline getirilen Diyanet İşleri Başkanlığı, anayasal bir kurum olmaktan çıkarılmalı ve farklı inanç gruplarının haklarını da güvence altına alacak şekilde yeniden düzenlenmelidir.
3.3- İnanç özgürlüğü çerçevesinde bireylerin inançları gereği tercih ettikleri giyim-kuşamlarına saygı duyulmalı; anayasa, bireylerin giyimlerinden ötürü herhangi bir hak mağduriyetine uğramamalarının teminatı olmalıdır.
3.4- Din Kültürü ve Ahlak dersi eğitim müfredatında yer alabilmeli, din dersi ise seçmeli hale getirilmelidir.
3.5-Farklı din, mezhep ve dini topluluğa ait vatandaşların inançlarını yaşayabilecek maddi ve fiili imkanlar sağlanmalıdır.
3.6- Laiklik; herkesin din ve vicdan özgürlüğünü, inanma ve inanmama hakkını garanti altına alacak bir anlayışla açık ve anlaşılır bir tanıma kavuşturulmalıdır

4- ASKERİ VESAYET
Türkiye’nin modern ve demokratik bir ülke olması için yeni anayasa, askeri bürokrasinin siyasi iktidarlar üzerindeki vesayetine son vermeli, seçilmiş sivil otoritenin hâkimiyetini tesis etmelidir. Bu amaçla;
4.1- Genelkurmay Başkanı, doğrudan Milli Savunma Bakanı’na bağlı ve ona karşı sorumluhale getirilmelidir.
4.2- Genelkurmay Başkanı’nın göreve getirilmesinde, teamüllerin yanı sıra, siyasi iktidarın iradesine de önem verilmelidir.
4.3- Askeri harcamalarının tamamının mali denetimi, başta olmak üzere güvenlik sektörünün demokratik sivil gözetim ve denetimini sağlayacak düzenleme yapılmalıdır.
4.4- Milli Güvenlik Kurulu, anayasadan çıkarılmalıdır. MGK, uzman teknisyenlerden teşekkül eden ve görevi, hükümete askeri konularda görüş bildirmekle sınırlı, karar almaya katılmayan, sadece bir danışma kuruluna dönüştürülmelidir.

5- Cumhurbaşkanlığı makamı -mevcut haliyle- sivil askeri bürokrasinin, seçilmiş meşru hükümet üzerindeki vesayetini koordine eden ve vesayet haline süreklilik kazandıran bir konumdadır. Cumhurbaşkanının bu konumunu değiştirmek için, sivil bir anayasada –öncelikle- şu düzenlemeler yapılmalıdır:
5.1- Cumhurbaşkanının yetkileri, klasik parlamenter düzenlerde olduğu gibi, sembolik bir düzeye çekilmelidir.

5.2- Cumhurbaşkanın, üst düzey yetkilileri atama yetkisi sınırlandırılmalı, iktidarı bloke eden bir konumdan çıkarılmalıdır.

5.3- Cumhurbaşkanlığı adaylarının belirlenmesi sürecinde, halk seçmiş olduğu temsilcileri aracılığıyla söz sahibi olmalıdır.
6- VATANDAŞLIK
Sivil bir anayasa, vatandaşlığı düzenlerken “Anayasal Vatandaşlık”ı esas almalıdır. Özü itibariyle anayasal vatandaşlık; vatandaşlık tanımının her türlü etnik ve kültürel imalardan arındırılmasını ve farklı kültürleri asimile etmeye dönük kültürel-entegrist politikaların reddini gerektirmektedir. Farklı kimlikleri ve varoluşları bastırmayan, onlara kendileri olarak var olma ve varlıklarını idame ettirme hakkını tanıyan bir anayasal vatandaşlığın kurulabilmesi için yeni anayasada şu hususlara dikkat edilmelidir:
6.1- Anayasanın 66. maddesinde yer alan ve etnik vurguya sahip olan vatandaşlık tanımı değiştirilmelidir. Bunun yerine vatandaşlık, farklı kimliklerin birarada yaşamasını mümkün kılan bir hukuki bağ olarak tanımlanmalı ve her türlü etnik çağrışımdan soyutlanmalıdır. Daha açık bir ifadeyle, birlikteliği sağlayan üst değer “Türklük” değil, “Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı” olmalıdır.
6.2- Anayasa’da , belli bir ırkın veya etnik kimliğin kültürünü önceleyip, diğer ırklara ve etnisitelere ait kültürleri ötekileştiren ve buna aracılık eden Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu gibi resmi bir kuruma yer verilmemelidir.

6.3- “Türk dili” yerine “resmi dil” ibaresi kullanılmalı ve resmi dilin dışında başka dillerin –anadillerin-varlığı tanınmalıdır. Bu meyanda anayasanın 42. maddesinde ifadesini bulan anadille öğretim yasağı kaldırılmalı ve dileyen bireylerin kendi anadillerinde eğitim ve öğretim görmelerinin önü açılmalıdır.

7- YARGI
Sivil anayasa, yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkeleri dâhilinde hukukun üstünlüğünü hâkim kılmalıdır. Bunun için;
7.1-Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun oluşumunda; üyelerinin belirlenmesi prosedürüne, demokratik seçimler neticesinde teşekkül eden parlamento dahil edilmelidir.
7.2- Yargı alanında iki başlılığa neden olan “askeri yargı sistemi” kaldırılmalı; Genelkurmay başkanı dâhil silahlandırılmış bürokratlara özel bir statü tanınmadan onların sivil yargıya tabi olmaları sağlanmalıdır.

7.3- Hukuk devletinin “olmazsa olmaz”ı olarak, idarenin her türlü işlemine karşı yargı yolunun açılması gerekir.Bu çerçevede, Cumhurbaşkanı’nın tek başına yaptığı işlemlere, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kararlarına ve Yüksek Askeri Şura’nın kişilerin kamu haklarından mahrum bırakılmasını öngören kararlarına karşı etkin bir yargı yolu ihdas edilmelidir.

7.4- Anayasa Mahkemesi’nin yapısında köklü bir değişikliğe gidilmelidir; özellikle bu mahkemede dava açma hakkına sahip olan cumhurbaşkanının, aynı zamanda mahkeme üyelerini belirleyen tek mercii olmasına son verilmeli, mahkeme üyelerinin belirlenmesi prosedürüne, başta demokratik seçimler neticesinde teşekkül eden parlamento olmak üzere, yargı çevreleri ve akademik çevreler dâhil edilmelidir.

7.5- Bireylere, anayasa hükümlerine karşı Anayasa Mahkemesi’nde dava açabilme olanağı tanınmalıdır.

7.6- Yargılamada adaletin gerçekleşebilmesi için, hükmü veren “hâkimlik” ile iddiada bulunan “savcılık” makamları birbirlerinden tamamen ayrılmalı; adil bir yargılama için elzem olan “silahların eşitliği” ilkesi gereğince de “savcılık” ile “avukatlık” eşit konuma getirilmelidir.



8- ÖZGÜRLÜKLER
Sivil anayasa; kişisel, siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel hakları güvence altına alan bir yapıda olmalıdır. Buna göre;
8.1- İfade özgürlüğü en geniş hali ile tanınmalıdır. Anayasaya “kutsal bir metin” muamelesi yapılmamalı ve anayasanın hiçbir maddesi “değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez” hükmünün koruması altına alınmamalıdır.
-Şiddet çağrısı,genel ahlaka aykırılık ve hakaret içermemesi halinde her türlü fikir özgürce serdedilebilmeli, resmi ideoloji de dâhil olmak üzere hiçbir düşünce serbest ve özgür tartışmanın dışında tutulma ayrıcalığına sahip olmamalıdır. Anayasanın başlıca görevi; tabuların olmadığı ve ifade özgürlüğünün maksimum oranda kullanılabildiği uygun bir hukuki ortamın yaratılmasını sağlamak olmalıdır.
8.2 Toplantı ve gösteri yürüyüşleri özgürlüğü fiili uygulamalar ile kısıtlanmamalıdır

8.3- Kültürel hakların alanı genişletilmelidir. Başta anadilde eğitim ve TV ile anadilde yayın olmak üzere kültürel haklara özgürlük verilmeli; zaman ve diğer sınırlamalar getirilmemeli, meclis bu hakların kullanılmasına olanak sağlayacak düzenlemelere gitmelidir.

8.4- Siyasi partilere ilişkin yasaklayıcı sınırlamalar kaldırılmalıdır. AİHS’de belirtilen sınırlamaların dışında, siyasi partiler en geniş manada çalışabilecekleri yasal imkânlara kavuşturulmalıdır. Dileyen herkesin siyasi partilere katılabilmesine olanak tanınmalı, partilerin kapatılması zorlaştırılmalıdır. Seçim barajı kaldırılarak siyasal temsil hakkı kısıtlanmamalıdır.

9- EĞİTİM
Her bireyin eğitim hakkına sahip olduğu açık bir dille belirtilmelidir. Bu hakkın yöneldiği amacı gerçekleştirebilmesi, yani bireyleri bilimsel yönden geliştirebilmesi için, eğitimin ideolojik içerikten arındırılması gerekir. Bunun için;
9.1- Bireyleri, resmi ideolojinin umdeleri doğrultusunda biçimlendirmeyi gaye edinen 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu kaldırılmalıdır.

9.2- Bireylere, resmi dilin dışında, kendi anadillerinde eğitim görme hakkı verilmelidir.

9.3-Bilimsel ve katılımcı bir eğitimi engelleyen ve üniversitenin özgürleşmesini imkansızlaştıran YÖK kaldırılmalı, yetkileri daraltılmış ve sadece koordinasyon görevi bulunan bir kurul oluşturulmalıdır.)

9.4- Üniversiteler, idari, mali ve bilimsel yönlerden özerk kuruluşlar haline getirilmeli, rektörler ve yönetim kadroları, üniversitelerin içinden serbest seçimlerle belirlenmelidir.

9.5- Eğitim kurumlarında kılık-kıyafet serbest olmalı, hiç kimse kılık-kıyafetinden dolayı, temel bir insan hakkı olan eğitim hakkından mahrum edilmemelidir.


10- YEREL YÖNETİMLER
Devletin aşırı merkeziyetçi-bürokratik yapısı küçültülmelidir. Merkezi yönetimin, yerel idareler üzerindeki vesayetine son verilmelidir
10.1- Çağın gereklerine uygun olarak adem-i merkeziyetçi bir yönetim tarzı benimsenerek, yerel yönetimlere daha fazla yetki verilmelidir.

10.2- Yerel yönetimler, bölgelerindeki maddi kaynaklardan pay alarak güçlendirilmeli, yerel yönetimlerin mali ve idari yetkileri artırılmalıdır.

11- MİLLETVEKİLİ DOKUNULMAZLIĞI
Milletvekillerinin sadece kürsü dokunulmazlığı olmalıdır. Bunun dışında milletvekilleri, işlemiş oldukları adi suçlar için dokunulmazlık zırhı ile korunmamalı ve adalet geciktirilmemelidir.



12- ULUSLAR ARASI SÖZLEŞMELERİN BAĞLAYICILIĞI
12.1- Usulüne uygun bir şekilde onaylanarak yürürlüğe girmiş insan hak ve özgürlüklerine ilişkin uluslararası sözleşmelerin, iç hukuk hükümlerinden üstün olduğuna dair şimdiki anayasanın 90. maddesinde yer alan düzenleme, yeni anayasada da yer almalıdır.

12.2- Ayrıca kabul edilen uluslararası sözleşmelere istisna ve çekince konulması önlenmeli veyahut ağır şartlara bağlanmalıdır.

13- DARBECİLERİN YARGILANMASI
Sivil anayasayla getirilecek düzenin daha iyi korunabilmesi için, anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs eden her türlü darbe/postmodern darbe ve girişimin ağır cezalara tabi tutulacağı anayasada açıkça belirtilmelidir. ….. . ….
Anayasa tekniği açısından Anayasada yer almasa da, Anayasanın başlangıç kısmında veya genel ilkelerinde güvence sunulması gereken bazı hususlar;

Barış ve güvenlik hakkı, mülteciler arasında ayrım yapmadan haklarının korunması, azınlıkların korunmasına dair uluslararası standartlar ile haklarının hukuki güvenceye alınmaları, Seçimler ve seçim barajındaki engellerin, özgürlükçü bakışla düzenlenmelerine yer verilebilir.

MAZLUMDER olarak; ülkede daha fazla huzurun egemen olabilmesinin yolunun, ancak temel hak ve özgürlüklerin herkes için adil bir şekilde tanınmasından ve korunmasından geçtiğini düşünüyoruz. Bize göre toplumsal barış, ancak halkın çeşitli kesimleriyle inşa edilecek bir mutabakat zemininde mümkün olabilir. Bu itibarla yeni bir anayasaya dair tartışmaların yoğunlaştığı bugünlerde, her konunun toplumun her kesiminde özgürce tartışılmasını ve bu tartışmaların neticesinde temel hak ve özgürlüklerden zerre kadar taviz vermeyen, sivil ve demokratik bir anayasanın ortaya çıkmasını talep ediyoruz. Hükümetin kendi taslağını hazırlarken, göz önünde bulundurulması gereğine inandığımız bazı hususlari dile getirmiş bulunuyoruz. Ancak anayasa taslağının açıklanmasından sonra yeni taslakla ilgili düşüncelerimizi ve önerilerimizi daha ayrıntılı bir biçimde hem ilgililerle, hem de kamuoyuyla paylaşacağız.


MAZLUMDER Genel başkanı
Ömer Faruk Gergerlioğlu

bir de geçenlerde Ankara'da bir toplant? vard?..bunun neticesi ne oldu? takip edemedik o ara..Galiba Nur talebeleriydi onlar..

nazende Nickli Üyeden Alıntı

bir de geçenlerde Ankara'da bir toplantı vardı..bunun neticesi ne oldu? takip edemedik o ara..Galiba Nur talebeleriydi onlar..

http://www.risaleforum.com/vb/showthread.php?t=13796&highlight=anayasa
Bundan mı bahsediyorsunuz?

evet buydu. teşekkürler.
peki o toplant?n?n da bu başl?ktaki gibi bir dosyas? aç?klanmad? m??

Sivil Toplum Akademisi 3 adet panel düzenledi. Bu alanda ilk çal?şmay? onlar başlatt?lar ve örnek oldular. Mesela hükümet son zamanlarda "21. Yüzy?l Anayasas?" tabirini kullanmaya başlad?. Bu tan?m? ilk kullananlar da onlard?...
?lk 2 seminerin tebliğleri bir kitapç?k haline getirildi, 3200 adet bas?ld?. Tüm milletvekillerine, bürokratlara vs. dağ?t?ld?. Öğrendiğimiz kadar?yla çok güzel geri bildirimler al?nm?ş. Bizzat Nimet Çubukçu'nun ağz?ndan dinledik, çal?şmalarda bu haz?rlanan kitapç?ktan çok istifade ettiklerini belirttiler. Şimdi 3. panelinde içinde olduğu bir "kitap" ç?kar?p, ayn? şekilde gerekli yerlere ulaşt?rmaya çal?şacaklar. Bundan sonra da, hükümet haz?rlad?klar? anayasa taslağ?n? kamuoyuna aç?klad?ktan sonra geniş kat?l?ml? bir arama konferans? şeklinde faaliyet düzenlemeyi, taslakta yer alan maddelere dair görüşlerini belirtmek istiyorlar. Allah muvaffak etsin inşallah...

Yaln?z bu başl?kta konumuz MAZLUMDER'in aç?klad?ğ? öneri maddeleri... Onu da unutmayal?m, okuyal?m inşallah

bu kitapç?klar? nas?l temin edebiliriz?
mazlumder gibi kamuoyuna aç?klasalar..
(mazlumderinkini de okuyacağ?z..)

nazende Nickli Üyeden Alıntı

bu kitapçıkları nasıl temin edebiliriz?
mazlumder gibi kamuoyuna açıklasalar..
(mazlumderinkini de okuyacağız..)

Bu kitapçık (ilk 2 panelin tebliğleri) tüm basın ve yayın kuruluşlarına da gönderildi. Bunları haberleştirenler de oldu fakat mazlumder inkiyle yapısı itibariyle farklı organizasyonlar...
Benim elimde mevcut, isteyen bana özel mesajla adresini yazarsa kargoyla gönderebilirim. (kurban bayramından sonra)

siyasi partilere de ulaştı mı acaba?
her cenaha..
ciddi neticeler çıkmıştır, her kesimle paylaşmak lazım..

Tüm kesimlere ulaşt?r?ld?ğ?n? biliyorum. Hatta bir abi bizzat başbakana verdiğini söylemişti. AKP Kad?n Kollar?'n?n Ankara'da düzenlediği panelin aç?l?ş konuşmas?nda Nimet Çubukçu bu kitapç?ktan bahsetti. 3 panel toplamda 100'den fazla yay?n organ?nda haber oldu. Birkaç gazete panelleri manşetten verdi. Cumhuriyet ve Yeni Çağ 1. paneli manşetten vermişti. Yeni Çağ'da "kinlerini kustular" diye manşet atm?şlard?. (Atilla Yayla kemalizm anayasadan ç?kmal?d?r dediği için) Sadece 1. panelde 15 kamera vard? Durum böyle yani