Konu: Müceddidi Azamın Hadis Yorumlama Hakkındaki Beyanları

Dördüncü Esas:
Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm?n istikbalden haber verdiği baz? hadiseler, cüz'î birer hadise değil, belki tekerrür eden birer hadise-i külliyeyi, cüz'î bir surette haber verir. Halbuki o hadisenin müteaddit vecihleri var. Her defa bir veçhini beyan eder. Sonra râvi-i hadis o vecihleri birleştirir. Hilâf-? vaki gibi görünür.

Meselâ, Hazret-i Mehdîye dair muhtelif rivayetler var. Tafsilât ve tasvirat başka başkad?r. Halbuki, Yirmi Dördüncü Sözün bir dal?nda ispat edildiği gibi, Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, vahye istinaden, herbir as?rda kuvve-i mâneviye-i ehl-i iman? muhafaza etmek için, hem dehşetli hadiselerde ye'se düşmemek için, hem âlem-i ?slâmiyetin bir silsile-i nuraniyesi olan Âl-i Beytine ehl-i iman? mânevî raptetmek için Mehdîyi haber vermiş. Âhirzamanda gelen Mehdî gibi herbir as?r, Âl-i Beytten bir nevi mehdî, belki mehdîler bulmuş. Hattâ, Âl-i Beytten mâdud olan Abbasiye hulefas?ndan, Büyük Mehdînin çok evsâf?na câmi bir mehdî bulmuş. ?şte, büyük Mehdîden evvel gelen emsalleri, numuneleri olan hulefa-i mehdiyyîn ve aktâb-? mehdiyyîn evsaflar?, as?l Mehdînin evsâf?na kar?şm?ş ve ondan rivayetler ihtilâfa düşmüş.
Beşinci Esas:

Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm, "La Yaglemul Gaybe ?llalah" * s?rr?nca, kendi kendine gayb? bilmezdi. Belki Cenâb-? Hak ona bildirirdi, o da bildirirdi. Cenâb-? Hak hem Hakîmdir, hem Rahîmdir. Hikmet ve rahmeti ise, umur-u gaybiyeden çoğunun setrini iktiza ediyor, müphem kalmas?n? istiyor. Çünkü şu dünyada insan?n hoşuna gitmeyen şeyler daha çoktur; vukuundan evvel onlar? bilmek elîmdir. ?şte bu s?r içindir ki, ölüm ve ecel müphem b?rak?lm?ş ve insan?n baş?na gelecek musibetler dahi perde-i gaybda kalm?ş.
?şte, hikmet-i Rabbâniye ve rahmet-i ?lâhiye böyle iktiza ettiği için, Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm?n ümmetine karş? ziyade hassas merhametini ziyade rencide etmemek ve âl ve ashab?na karş? şedit şefkatini fazla incitmemek için, vefat-? Nebevîden sonra âl ve ashab?n?n ve ümmetinin başlar?na gelen müthiş hâdisât? umumiyetle ve tafsilât?yla göstermemek, Haşiye mukteza-y? hikmet ve rahmettir.

Fakat yine baz? hikmetler için, mühim hâdisât?-fakat dehşetli bir surette değil-ona talim etmiş, o da ihbar etmiş.
Hem güzel hadiseleri k?smen mücmel, k?smen tafsille bildirmiş, o da haber vermiş. Onun haberlerini de, en yüksek bir derece-i takvâda ve adlde ve s?dkta çal?şan ve -1- hadisindeki tehditten şiddetle korkan ve -2- âyetindeki şiddetli tehditten şiddetle kaçan muhaddisîn-i kâmilîn, bize sahih bir surette o haberleri nakletmişler.

Alt?nc? Esas:
Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâm?n ahval ve evsâf?, siyer ve tarih suretiyle beyan edilmiş. Fakat o evsaf ve ahvâl-i galibi, beşeriyetine bakar. Halbuki, o zât-? mübarekin şahs-? mânevîsi ve mahiyet-i kudsiyesi o derece yüksek ve nuranîdir ki, siyer ve tarihte beyan olunan evsaf, o bâlâ kamete uygun gelmiyor, o yüksek k?ymete muvaf?k düşmüyor. Çünkü, -3- s?rr?nca, hergün, hattâ şimdi de bütün ümmetinin ibadetleri kadar bir azîm ibadet sahife-i kemâlât?na ilâve oluyor. Nihayetsiz rahmet-i ?lâhiyeye, nihayetsiz bir surette, nihayetsiz bir istidatla mazhar olduğu gibi, hergün hadsiz ümmetinin hadsiz duas?na mazhar oluyor.
Ve şu kâinat?n neticesi ve en mükemmel meyvesi ve Hâl?k-? Kâinat?n tercüman? ve sevgilisi olan o zât-? mübarekin tamam-? mahiyeti ve hakikat-i kemâlât?, siyer ve tarihe geçen beşerî ahval ve etvâra s?ğ?şmaz.

Meselâ, Hazret-i Cebrâil ve Mikâil iki muhaf?z yaver hükmünde gazve-i Bedir'de yan?nda bulunan bir zât-? mübarek, çarş? içinde bedevî bir Arapla at mübayaas?nda münazaa etmek, birtek şahit olan Huzeyme'yi şahit göstermekle görünen etvâr? içinde s?ğ?şmaz.

?şte, yanl?ş gitmemek için, her vakit mahiyet-i beşeriyeti itibar?yla işitilen evsâf-? âliye içinde baş?n? kald?r?p hakikî mahiyetine ve mertebe-i risalette durmuş nuranî şahsiyet-i mâneviyesine bakmak lâz?md?r. Yoksa, ya hürmetsizlik eder veya şüpheye düşer.
----------------
1- Kim bile bile benim söylemediğim birşeyi söylemişim gibi uydursa, cehennemdeki yerine haz?rlans?n. (Buhari, 1:38; Müslim, 1:10; En-Nazmü'-Mütenasir: Fil'l-Hadisil-Mütevatir, S. 20-24)
2- Allah ad?na yalan söyleyen kimseden daha zalim kim vard?r? (Zümer Sûresi: 39:32.)




ÇOK DAHA FAZLASI ?Ç?N 19. MEKTUBA MÜRACAAT ED?LS?N

Bu konuda alttaki linkte bulunan konudan da istifade edilebilir.

Risale-i Nur'da Hadis İlmi(Abdulkadir Badıllı)