Konu: Kötü Milliyetçiliğin Kokusu

Milli heyecan (galeyan desek daha doğru olur) zirvede; liseli gençten yaşl? başl? bürokratlara, gazete yöneticilerinden siyasi partilere kadar hemen herkes Türkiye'nin onuru ve gururu için bir şeyler yapmak gerektiğinde hemfikir.
Kontrol alt?nda tutulduğu ve müsbet amaçlara yöneldiği müddetçe işin heyecan fasl?na kimse itiraz etmez lâkin galeyan tehlikelidir; ateş ald?ktan sonra baş?na buyruk davranan çatapat gibi denetimden kurtuluverir, zarar?n? ve kâr?n? önceden kestiremezsiniz.

Kendi hâlime bak?p ac? ac? gülüyorum; vaktiyle biz milli ruh ve heyecan eksikliğinden dertlenirdik; şimdi milli duygular?n ifrâd?ndan yak?n?yoruz. K?rk senede bir denge noktas? tesis edememişiz! Yeni bir milliyetçi dalga ile karş? karş?yay?z; coşkun ve bulan?k seller gibi tezahür ettiği için tahlili kolay değil; anlamak için ayr?şt?rmam?z laz?m halbuki.

Milliyetçiliğin temel başvuru kaynaklar?nda bir değişiklik var; dünün milliyetçiliği biraz daha kitabî, bugüne göre daha fazla kültür hamûlesi gerektiren, teşkilâtl? ve teşkilâtç? bir yaklaş?md?; bu milliyetçiliğin ?slâmî hassasiyeti oldukça yüksekti, şaş?lacak derecede ?rkç?l?ktan uzakt?. Bunlar? söylerken o milliyetçilik kavray?ş?n?n ideal bir terkibi temsil ettiğini ileri sürmüyorum; aksine yanl?ş?, doğrusuna denk derecede tart?şmal? bir yaklaş?md?; lüzumundan fazla aksiyoner, lüzumundan fazla devletçi, lüzumundan fazla disiplinerdi ve hareket içinde bireyleri otokontrol sahibi k?lmak gibi bir endişesi hiç olmam?şt?.

Bugün sokaklar? dolduran ve sesini yükselten yeni dalgay? düne göre biraz daha sathi fakat heyecan dozu daha yüksek görüyorum ki bu çok daha tehlikeli bir kar?ş?m. Bu milliyetçiliğin kültürel zemini düne göre fevkalâde zay?f ve gevşek görünüyor; basit yönlendirmelerle kolayca ?rkç? eylemlere sürüklenecek derecede vas?fs?z oluşlar? beni korkutuyor.

"Lümpen milliyetçilik" diyeceğim, k?yam?yorum, çünkü benim de can?m ac?yor ama o "vas?fs?zl?k" karakteri iyice belirgin; vas?fs?z, eğitimsiz, üretkenlik sevincinden uzak b?rak?lm?ş bir heyecana başka ne isim verelim?

?slâmi hassasiyetleri sanki giderek azalmakta; Efendimiz'in yüksek karakteri, art?k bir şahsiyet modeli teşkil etmiyor mu yoksa? Milliyetçilik her şeyden evvel yüksek insânî seciyedir, bir karakter metânetidir; emek vererek kazan?lm?ş bir kültür birikimine yaslanmazsa değeri yoktur. Bu noktada çözümü sadece kan?m?zdaki genetik kodlara terk edemeyiz; genetik kodlar?n üzerine bindirilmiş kültür, hassaten ve evvelâ milli kültür hamûlesi olmad?kça sokaklarda seller gibi sürüklenen çocuklar?m?za en büyük kötülüğü reva görmüş oluruz.

Heyecan lâz?m, cesâret evvel be evvel lâz?m lâkin ak?l da lâz?m; belirli bir kültür birikiminden beslenmeyen bir akla, genetik kodlar?n pek yard?mc? olmad?ğ?n? gösterdi yak?n tarih bize; ak?l da aynen beyinin oksijen ve glikozla desteklenmesi gibi kültürle beslenir. Kültürden mahrum ak?l, ancak basit heyecanlar? veya kurnazl?k gibi çok da sayg? duyulmayacak ç?kar hesaplar?n? idare edebilir ancak. Öyle olmazsa delikanl? ve genç k?z çehrelerinde hiç de sakil durmayan milliyetçilik sivilcesi, ilerdeki yaşlarda körelmiş çirkin bir tarafgirlik ç?ban?na dönüşüp karakteri bask? alt?na alacakt?r.

Kötü milliyetçiliğin kokusu k?rk y?l y?kasan?z ç?kmaz; tarihe bir de böyle bak?n! Bir heyecan? ehlileştirip vas?fland?rarak işe yarar hale getirmek, ham deriyi tabaklamak neviinden kaç?n?lmas? ve ihmâli mümkün olmayan bir muamele sürecine benziyor; yine de yetmiyor; o vasf?n bir de yüksek insâni ideallerle halhamur olmas? lâz?m ki tende eğreti durmas?n. Onca zahmete değer mi; nas?l değmez? ?nsana yat?r?m yapmaktan bahsediyoruz burada. S?radan emir neferi değil, yüksek karakterli ve meziyetli fertler yetiştirmekten bahsediyoruz. Genç arkadaş?m, sana sesleniyorum; bil ki kendi söküğünü kendin yamamaya mecbursun. Bil!

A.TURAN ALKAN