Ç€M!ÇOğLU Nickli Üyeden Alıntı
Teşkilat-? Mahsusan?n kuruluş y?l? ve amac? aşağ?dad?r.
Teşkilât-? Mahsusa, 1913 y?l?nda Sultan Mehmet Reşat'?n yay?mlanmayan ve resmi olmayan bir ferman?yla Savaş Bakanl?ğ? (eski ad?yla Harbiye Nezareti) bünyesinde ?ttihat ve Terakki taraf?ndan kurulan Osmanl? Devleti'nin ilk gizli haber alma örgütüne verilen add?r. Örgütün ilk daire başkan? Süleyman Askeri Bey, ikinci başkan? Ali Başhampa, son başkan? Hüsamettin Ertürk'tür. Misyonu Arap ayr?mc?l?ğ? ve bat? emperyalizmine karş? mücadele etmek idi. [1]
Kurulma amac? Osmanl? Devleti'nde dağ?lma döneminde ortadoğu üzerinde odaklanan yabanc? haber alma faaliyetlerinin izlenebilmesi için bireysel bazda ve s?n?rl? nitelikte sürdürülen haber alma çal?şmalar?n?n bir merkezden organize biçimde yürütülmesine duyulan ihtiyaçt?r. Birinci Dünya Savaş? s?ras?nda askeri ve paramiliter hareketler gerçekleştirerek önemli görevler üstlenen bu örgüt, savaş?n sona ermesiyle 30 Ekim 1918 tarihinde imzalanan Mondros Mütarekesi sonras?nda dağ?lm?şt?r.
Örgütün kurumsallaşmas? Balkan Savaş?'ndan sonra ivme kazanm?şt?r. Örgüt çoğunlukla iktidar? devirmeyi planlayan ve düşmanla işbirliği içerisinde olan güçleri bast?rmakta kullan?lm?şt?r. Örgütün, resmi kuruluş tarihi 1913 y?l? olsa da, Enver Paşa komutas?nda 1903 y?l?na kadar uzanan bir geçmişi olduğu tahmin edilmektedir. Enver Paşa savaş bakan? (Harbiye Naz?r?) olmas?ndan k?sa bir süre sonra Teşkilât-? Mahsusa'y? resmi statüsüne kavuşturmuş, dönemin yetenekli subaylar?n? örgüte üye yapm?şt?r. Birinci Dünya Savaş? s?ras?nda bu subaylar Kafkasya, M?s?r ve Mezopotamya'daki özel askeri operasyonlarda kullan?lm?şlard?r. 1915 y?l?ndaki Süveyş Kanal? operasyonu buna bir örnektir. Bu operasyonda özel birlikler Osmanl? ordusunun ileri uçlar?ndaki vahalar? ele geçirip tampon bölge oluşturmuşlard?r. Birinci Dünya savaş?nda Arabistan, Sina Yar?madas?, Yemen ve Kuzey Afrika'daki özel operasyonlar? örgütün efsanevi ismi Kuşçubaş? Eşref Bey (Eşref Sencer Kuşçubaş?) idare etmiştir.
Örgütün haber alma alan?ndaki alt yap? ve tecrübe eksikliğiyle beraber savaş y?llar?n?n ekonomik koşullar? örgüt üyelerini istihbarat çal?şmalar?ndan çok çat?şmalara yöneltmiştir. Teşkilatla ilgili tek akademik araşt?rman?n yazar? Philip Stoddart, birimin zirvede olduğu dönemde, örgüte kay?tl? 30 bin üye bulunduğundan bahsetmektedir. Stoddart'a göre, Teşkilat-? Mahsusa, Ermenilerin s?n?r d?ş? edilmesinde herhangi bir rol oynamam?şt?r. [2]
14 Kas?m - 23 Kas?m 2005 tarihleri aras?nda Yeni Şafak gazetesinde Abdullah Muradoğlu taraf?ndan Teşkilât-? Mahsusa hakk?nda 10 bölümlük bir yaz? dizisi yay?nlanm?şt?r. Bu yaz? dizisine göre Teşkilât-? Mahsusa'da görev yapm?ş ünlü kişilerden baz?lar? şunlard?r:
Mustafa Kemal Paşa, Enver Paşa, Binbaş? Süleyman Askeri, Eşref Kuşçubaş?, Teğmen Yakup Cemil, Dr. Bahattin Şakir, Mithat Şükrü Bleda, Ohrili Eyüb Sabri, Fuat Balkan, Teğmen Hilmi Musallimi, Ismail Canbulat, Piyade Subay? Rasuhi Bey, Filibeli Hilmi Bey, Şerif Burgiba, Arabistan'da Ibnür Reşit, Nuri ve Halil Paşalar, Ali Fethi Okyar, Hac? Selim Sami, Kel Ali lakapl? Ali Çetinkaya, ilk tayyareci şehitlerden Sad?k Bey, Çerkez Reşit Bey, Fuat Bulca, Nuri Conker, Rauf Orbay.
Kaynaklar
^ Philip H. Stoddard, (1963) "The Ottoman Government and the Arabs, 1911 to 1918: A Study of the Teskilat-i Mahsusa, (Türkçesi: 1911'den 1918'e Osmanl? Devleti ve Araplar: Teşkilât-? Mahsusa Üzerine Bir Çal?şma)" Princeton University.
^ Philip H. Stoddard’?n önsözü. Eşref Kuşçubaş?, The Turkish Battle of Khaybar (Hayber Savaş?) Philip H. Stoddard and H. Basri Dan?şman, (?stanbul: Arba Yay?nlar?, 1999), ss. 21-32
Mim Kemal Öke, Hilafet Hareketleri Yusuf Hikmet Bayur, Türk ?nk?lab? Tarihi