Konu: Namazlarda Günde 40 Defa Okunan Fatiha'nın Tefsiri

-1-
Bu kelam, güneş gibidir. Yani, güneş başkalar?n? gösterdiği gibi, kendini de gösterir, başka bir güneşe ihtiyaç b?rakmaz. başkalar?na yapt?ğ? vazifeyi, kendisine de yap?yor; ikinci bir daha laz?m değildir.
Evet öyle müstakil bir nurdur ki, bu nur, hiçbir şeye bağl? değildir. Hatta bu nurun car ve mecruru bile hiçbir şeye muhtaç değildir. Ancak harfinden müstefad olan -2- veya örfen malum olan -3- veyahut mukadder olan -4- ’ün istilzam ettiği -5- fiillerinden birine mütealliktir.
?htar : ’ taki car ve mecrura müteallik olarak mezkur olan fiiller, besmeleden sonra takdir edilir ki, hasr? ifade etmekle ihlas ve tevhidi tazammun etsin. ?sim, Cenab-? Hakk?n zati isimleri olduğu gibi, fiili isimleri de vard?r. Bu fiili isimlerin, Gaffar ve Rezzak, Muhyi ve Mümit gibi pek çok nevileri vard?r.
Sual : Bu fiili isimlerinin kesretle tenevvüü neden meydana geliyor?
Cevap : Kudret-i ezeliyenin, kainattaki mevcudat?n nevilerine, fertlerine olan nispet ve taallukundan husule gelir. Bu itibarla, kudret-i Ezeliyenin taalluk ve tesirini celb eder. Ve o taalluk, abdin kesbine ve işine yard?m edici bir ruh gibi olur. Öyleyse, hiç kimse, hiçbir işini besmelesiz b?rakmas?n!


1 Allah?n ad?yla. (Fatiha Suresi: 1.)
3 Teberrük ediyorum.

4 De!

5 Oku.

http://www.risaleinurenstitusu.org/i...ulIcaz&Page=20

Lafza-i celali, bütün s?fat-? kemaliyeyi tazammun eden bir sadeftir. Çünkü Lafza-i Celal, Zat-? Akdese delalet eder; Zat-? Akdes de, bütün s?fat-? kemaliyeyi istilzam eder. Öyleyse, o lafza-i mukaddese, delalet-i iltizamiye ile, bütün s?fat-? kemaliyeye delalet eder.
?htar : Başka ism-i haslarda bu delalet yoktur. Çünkü, başka zatlarda s?fat-? kemaliyeyi istilzam etmek yoktur.


*
Bu iki s?fat?n Lafza-i Celalden sonra zikirlerini icap eden münasebetlerden birisi şudur ki:
Lafza-i Celalden, celal silsilesi tecelli ettiği gibi, bu iki s?fattan dahi cemal silsilesi tecelli ediyor.
Evet, herbir alemde emir ve nehiy, sevap ve azap; terğib ve terhib, tesbih ve tahmid, havf ve reca gibi pek çok füruat, celal ve cemalin tecellisiyle teselsül edegelmektedir.
?kincisi: Cenab-? Hakk?n ismi, Zat-? Akdesine ayn olduğu cihetle, Lafza-i Celal, s?fat-? ayniyeye işarettir. ’ de, fiili olan s?fat-? gayriyeye imad?r. dahi, ne ayn ne gayr olan s?fat-? seb’aya remizdir. Zira , "Rezzak" manas?nad?r. R?z?k, bekaya sebeptir. Beka, tekerrür-ü vücuttan ibarettir. Vücut ise, birincisi mümeyyize, ikincisi muhass?sa, üçüncüsü müessire olmak üzere, "ilim, irade, kudret" s?fatlar?n? istilzam eder. Beka dahi, semere-i r?z?k mahsulü olduğu için, "basar, sem’, kelam" s?fatlar?n? iktiza eder ki, merzuk, istediği zaman ihtiyac?n? görsün, istediği zaman işitsin, aralar?nda vas?ta bulunduğu takdirde o vas?ta ile konuşsun. Bu alt? s?fat, şüphesiz, birinci s?fat? olan "hayat"? istilzam ederler.
Sual : Rahman büyük nimetlere, Rahim küçük nimetlere delalet ettikleri cihetle, Rahim’in, Rahman’dan sonra zikri, yukar?dan aşağ?ya inmek manas?na olan "san’atü’t-tedelli" kaidesine dahildir. Bu ise, belagatça makbul değildir.
Cevap : Evet, kaşlar göze, gem ata mütemmim olduklar? ve onlar?n noksanlar?n? ikmal ettikleri gibi, küçük nimetler de büyük nimetlere mütemmimdirler. Bu itibarla, mütemmim olan, haddizat?nda küçük de olsa, fayday? ikmal ettiğinden, büyükten daha büyük olmas? icap eder.


* O Rahman ve Rahimdir. (Fatiha Suresi: 1.)

http://www.risaleinurenstitusu.org/i...ulIcaz&Page=21

Ve keza, büyükten beklenilen menfaat küçüğe mütevakk?f ise, o küçük, büyük s?ras?na geçer; o büyük dahi küçük hükmünde kal?r; kilit ile anahtar, lisan ile ruh gibi.
Ve keza, bu makam, nimetlerin tadad? veya nimetlerle imtinan makam? değildir. Ancak, insanlar?, gizli ve küçük nimetlere tenbih ve ikaz etmek makam?d?r. Evvelki makamlardaki "tedelli" şu tenbih makam?nda "terakki" say?l?r. Çünkü, gizli ve küçük nimetleri insanlara göstermek ve insanlar? onlar?n vücuduna ikaz etmek, daha lay?k ve daha laz?md?r. Bu itibarla, şu meselemizde tedelli değil, terakki vard?r.
Sual : Mebde ve me’haz itibar?yla "rikkatü’l-kalb" manas?n? ifade eden bu iki s?fat?n Cenab-? Hak hakk?nda kullan?lmas? caiz değildir. Eğer mana-y? hakikatlerinin laz?m? ve neticesi olan in’am ve ihsan kastedilirse, mecazda ne hikmet vard?r?
Cevap : Bu iki s?fat-"yed" gibi-mana-y? hakikileriyle Cenab-? Hak hakk?nda kullan?lmas? muhal olan müteşabihattand?r. Müteşabihatta, mana-y? mecazinin, mana-y? hakikinin lafz?yla, üslubuyla gösterilmesindeki hikmet, insanlar?n meluf ve malumlar? olmayan manalar? ve hakikatleri zihinlerine yak?nlaşt?r?p kabul ettirmekten ibarettir. Mesela "yed"in mana-y? mecazisi insanlara me’nus olmad?ğ?ndan, mana-y? hakikinin şekliyle, lafz?yla gösterilmesi zarureti vard?r.
-1-
Evvela: Bu kelimeyi makabline bağlatt?ran cihet-i münasebet, Rahman ve Rahim’in delalet ettikleri nimetlerin hamd ve şükürle karş?lanmas? lüzumundan ibarettir.
Saniyen: Şu cümlesi, herbiri niam-? esasiyeden birine işaret olmak üzere, Kur’an’?n dört suresinde tekerrür etmiştir. O nimetler de, "neş’e-i ula ile neş’e-i ulada beka, neş’e-i uhra ile neş’e-i uhrada beka" nimetlerinden ibarettir.
Salisen: Bu cümlenin Kur’an’?n başlang?c? olan Fatiha Suresine fatiha, yani başlang?ç yap?lmas? neye binaendir?
Cevap: Kainat?n ve dolay?s?yla insanlar?n hilkatindeki hikmet ve gaye, -2- ferman-? celilince, ibadettir.

1 Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet, Allaha mahsustur. (Fatiha Suresi: 2.)

2 Ben, cinleri ve insanlar? ancak bana iman ve ibadet etsinler diye yaratt?m. (Zariyat Suresi: 56.)

http://www.risaleinurenstitusu.org/i...ulIcaz&Page=22

Hamd ise, ibadetin icmali bir sureti ve küçük bir nüshas?d?r. ’?n bu makamda zikri, hilkatin gayesini tasavvur etmeye işarettir.
Rabian: Hamdin en meşhur manas?, s?fat-? kemaliyeyi izhar etmektir. Şöyle ki:
Cenab-? Hak, insan?, kainata cami bir nüsha ve on sekiz bin alemi havi şu büyük alemin kitab?na bir fihrist olarak yaratm?şt?r. Ve Esma-i Hüsnadan herbirisinin tecelligah? olan herbir alemden bir örnek, bir nümune, insan?n cevherinde vedia b?rakm?şt?r.
Eğer insan, maddi ve manevi herbir uzvunu Allah’?n emrettiği yere sarf etmekle hamdin şubelerinden olan şükr-ü örfiyi ifa ve şeriate imtisal ederse, insan?n cevherinde vedia b?rak?lan o örneklerin herbirisi, kendi alemine bir pencere olur. ?nsan, o pencereden, o aleme bakar ve o aleme tecelli eden s?fatla o alemden tezahür eden isme bir mir’at ve bir ayna olur. O vakit insan, ruhuyla, cismiyle alem-i şehadet ve alem-i gayba bir hülasa olur ve her iki aleme tecelli eden, insana da tecelli eder. ?şte bu cihetle, insan, s?fat-? kemaliye-i ?lahiyeye hem mazhar olur, hem muzhir olur. Nitekim Muhyiddin-i Arabi, hadis-i şerifinin beyan?nda, "Mahlukat? yaratt?m ki, Bana bir ayna olsun ve o aynada cemalimi göreyim" demiştir.
: burada ihtisas içindir. Hamdin Zat-? Akdese has ve münhas?r olduğunu ifade eder. Bu ’?n mütealliki olan ihtisas hazf olduktan sonra ona intikal etmiştir ki, ihlas ve tevhidi ifade etsin.
?htar : Müşahhas olan birşeyin umumi bir mefhumla mülahaza edildiğine binaen, Zat-? Akdes de müşahhas olduğu halde, Vacibü’l-Vücud mefhumuyla tasavvur edilebilir.
: Yani, herbir cüz’ü bir alem mesabesinde bulunan şu alemi bütün eczas?yla terbiye ve y?ld?zlar hükmünde olan o cüzlerin zerrat?n? kemal-i intizamla tahrik eder.
Evet, Cenab-? Hak, herşey için bir nokta-i kemal tayin etmiştir ve o noktay? elde etmek için o şeye bir meyil vermiştir. Herşey, o nokta-i kemale doğru hareket etmek üzere, sanki manevi bir emir alm?ş gibi muntazaman o noktaya müteveccihen hareket etmektedir. Esna-y? harekette onlara yard?m eden ve manilerini def eden, şüphesiz, Cenab-? Hakk?n terbiyesidir.
Evet, kainata dikkatle bak?ld?ğ? zaman, insanlar?n taife ve kabileleri gibi, kainat?n zerrat?, münferiden ve müçtemian Hal?klar?n?n kanununa imtisalen, muayyen olan vazifelerine koşmakta olduklar? hissedilir. (Yaln?z bedbaht insanlar müstesna!)

Keşfül-Hafa, 2:13.

http://www.risaleinurenstitusu.org/i...ulIcaz&Page=23

-1-
Bu kelimenin sonundaki yalnız i’rab alametidir, -2- -3- gibi. Veya cem’ alametidir; çünkü, alemin ihtiva ettiği cüzlerin herbirisi bir alemdir. Veyahut, yalnız manzume-i şemsiyeye münhasır değildir. Cenab-ı Hakkın, şu gayr-ı mütenahi fezada çok alemleri vardır.
Evet, -4- ve -5- de olduğu gibi, burada da ukalaya mahsus cem’ sigasıyla gayr-ı ukala cem’lendirilmiştir. Bu ise, kavaide muhaliftir?
Evet, alemin ihtiva ettiği uzuvların birer akıl, birer mütekellim suretinde tasavvur edilmesi, belagatin en makbul bir prensibidir. Zira, kainatın alem ile tesmiyesi, kainatın Saniine olan delaleti, şehadeti, işareti içindir. Binaenaleyh, kainatın uzuvları da Sanie olan delaletleri, şehadetleri için birer alem olmaları icap eder. Öyleyse, Saniin o uzuvları terbiyesinden ve o uzuvların da Sanii ilam etmelerinden anlaşılır ki, o uzuvlar; birer hayy, birer akıl, birer mütekellim suretinde tasavvur edilmiştir. Binaenaleyh, bu cem’de kavaide muhalefet yoktur.

1 Alemler. (Fatiha Suresi: 2.)
3 Otuz.

4 Ezelden ebede her türlü hamd ve övgü, şükür ve minnet, Allaha mahsustur. Allahın nice felekleri var ki, içinde yıldızlar, güneş ve ay dönüp dururlar.

5 "... Onları bana secde ederken gördüm." (Yusuf Suresi: 4.)

http://www.risaleinurenstitusu.org/i...ulIcaz&Page=24

fatihan?n tamam?n?n tefsiri

maşallah ne güzel bir tefsir

Allah razı olsun..