Aşağıdaki kısım Mesneviden;
"Arkadaş! Her birşey için iki suret ve şekil vardır:
Biri: Maddiyedir ki, âdeta bir gömlek gibi, herşeyin vücuduna göre kaderin takdiriyle biçilmiş şu görünen suretlerdir.
Diğeri: Mâkuledir ki, birşeyin yaşadığı bir ömürde mürur-u zamanla değiştirdiği muhtelif maddî suretlerin içtimâından tasavvur edilen bir suret-i vehmiyedir.
Bir ateşin sür'atle tedvirinden hasıl olan daire-i vehmiye gibi, herşeyin tarih-i hayatını bildiren ve kadere medar olan ve mukadderat-ı eşya denilen şu ikinci suret, mâkuledir. Suret-i maddiye itibarıyla herşeyin bir nihayeti, bir gayesi olduğu gibi, suret-i mâneviye itibarıyla da bir nihayeti ve gizli bazı hikmetler için bir gayesi de vardır. Binaenaleyh, herşeyin suret-i maddiyesinde, kudret-i Rabbânî ustadır, kader mühendistir. Suret-i mâneviyesinde ise, kader mistardır, yani, teşekkülâtın çizgilerini çizer; kudret mastardır, yani o çizgiler üstünde yapılan teşekkülât, kudretten sudur eder."
Yukarıdaki kısmı nasıl anlamalıyız? Makulenin suret-i vehmi olması ne anlama gelmekte?Sureti manevinin sınırları derken ne anlaşılmakta? Sureti maddiye ve maneviyyede kader ve kudret kalemlerinin rolleri ayrı mıdır, böyle mi anlamalıyız?
Muhterem forum üyeleri, yukarıdaki kısmı biraz açabilirseniz fakiri çok sevindirirsiniz.